Otel sektöründe ciro artışları yanıltıcı hale geldi. Reel gelirlerde büyük düşüş var, maliyetler tırmanıyor. “90’ların büyüsü” artık yok.
Ekonomist Erol Karabulut/Turizm Databank
Konaklamam kesiminin ciro seyrinde önemli bir değişim oldu. Bu değişim; cari cirolarla, reel cirolar arasındaki açıklığın ciddi boyutlara çıkmasıdır.
Ciro yanılsaması
Keza otelciler, son 3 yıldaki cari fiyat yükselişlerinin ciroya yansımasını, net gelir artışı olarak yorumlayabilir. Bu da tırmanan maliyetlerin ciro ile değerlendilmesini yanlış yöne çevrebilir.
Fark açıldı
Şöyle ki, 2022 öncesi cari cirolarla reel arasındaki gelişme farkı 10 puan dolayındaydı. Bu güne kadar fark 70 puana çıktı. Yani bir otelci, son 3-4 yılın cari ciro artışını kendi geliri sanabilir. Maliyet ve kur baskısı da tırmanıyor. Bu da hesapları karmaşıklaştırdı.
Karmaşa arttı
Çünkü, hangi fiyatın ve maliyetin neden artmakta olduğu karmaşası var. İkicisi 90’lı yıllardan beri “hazır” olan müşteri artık değişti. Bunu okumakta sorun var. Otel müşterisi pek değişmezken otel-dışı alanlarda bir konaklama patlaması var. Bir de verilere güven düştü.
Büyü bitti
Özetle, otel gelirlerini doğrudan etkileyen göstergeler düşerken, maliyetleri şişiren değişkenler kontrolden çıkıyor. Yani 90’lı yılların “büyüsü” bitti. Yatağa dayalı ciro, eskisi gibi değil. Bunu görmeyenler için otelciğin sonu geldi.
Çıkış için “Derneğim, birliğim var” diyenlere, değişimine karşı, 25-30 yıldır pek de bir şey yapmayan koltuklarda oturanları hatırlatırız.
Cirolarda cari ve reel artışlar-düşüşler, %
| Cari % | Reel % | FARK | |
| 2010 | 19,9 | 10,4 | 9,5 |
| 2011 | 30,8 | 22,9 | 8,0 |
| 2012 | 8,7 | -0,2 | 8,9 |
| 2013 | 19,9 | 11,5 | 8,4 |
| 2014 | 15,7 | 6,3 | 9,4 |
| 2015 | 9,8 | 2,0 | 7,8 |
| 2016 | -21,4 | -27,1 | 5,7 |
| 2017 | 41,3 | 27,2 | 14,2 |
| 2018 | 61,9 | 39,2 | 22,7 |
| 2019 | 25,6 | 9,0 | 16,5 |
| 2020 | -49,1 | -54,7 | 5,6 |
| 2021 | 140,8 | 101,3 | 39,5 |
| 2022 | 177,9 | 61,3 | 116,6 |
| 2023* | 71,8 | 11,7 | 60,1 |
| 2024* | 63,3 | 3,0 | 60,3 |
*Enflasyon hesaplaması değiştiği için fark daha yüksek çıkabilir.
