TTYD, turizm çalışanlarının düşük sezonda işsiz kalmaması için “telafi çalışması” modeli önerdi. İşsizlik maaşı işveren katkısıyla sağlansın denildi.
Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği (TTYD )tarafından hazırlanan ve bazı basın mensuplarının katıldığı toplantıda açıklanan “Turizmde Dönüşüm Raporu”, sektördeki sorunları tarif ederek TTYD’nin kendi çözüm önerilerini sunuyor. Raporun özellikle istihdam konusundaki yaklaşımı ve sunduğu çözüm önerileri dikkat çekiyor.
Turizm sektöründe personelin yılın 7 ayı çalışabildiğini, yevmiyeli işlerde çalışan insanların turizmde çalışanlardan daha fazla kazandığını belirten TTYD Başkanı Oya Narin hazırladıkları raporda istihdam sonurunu çözecek önerilerin de bulunduğunu ifade etti.
İşsizlik maaşı için telafi çalışması önerisi
“Yılın 7 ayı açık olan tesislerde personelin 12 ay maaş almasını sağlayabilmek için işsizlik fonu devreye girebilir. Yılın 5 ayında personelin sözleşmesi askıya alınır, o dönemde işsizlik maaşı alması sağlanabilir. Sezon başlayınca aynı tesiste çalışması sağlanabilir.” denilen TTYD raporunda, ancak bunun finansmanının yine çalışlanlar üzerinden sağlanması öneriliyor. Raporda “Konaklama sektörü personeli yoğun sezonda günde 11 saat çalışabilir. Günlük 3 saatlik fazla çalışma süresi hesaplanır. Bunun karşılığında fazla mesai ödemesi yerine, düşük sezonda işini koruması sağlanabilir, o ücret söz konusu dönemde ödenebilir. Yani, yoğun sezondaki fazla mesainin karşılığında işveren, kışın personelini işten çıkarmak yerine ‘telafi çalışması’yla kadrosunda tutabilir.” ifadeleri dikkat çekiyor.
Dünya gazetesinde yer alan habere göre, TTYD’nin raporunda, turizm sektöründe yaşanan başlıca sorunlar ve bu sorunlara ilişkin çözüm önerileri şu şekilde sıralanıyor:
Sorun1: Kısmi süreli çalışma (part-time) ve çağrı üzerine çalışma modeline ilişkin mevzuat hükümleri esnek değil.
Çözüm1: Konaklama sektörü bakımından istisna sağlanmalı.
Sorun2: Özel istihdam bürosu aracılığıyla geçici işçi çalıştırmaya ilişkin mevzuat hükümleri esnek değil.
Çözüm2: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 7’nci maddesinde yasal düzenleme yapılarak bu konularda istisna sağlanmalı.
Sorun3: Denkleştirme uygulamasına ihtiyaç duyulduğunda çalışan onayının aranması iş gücünü etkin bir şekilde yönetmeyi zorlaştırıyor.
Çözüm3: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 63’üncü maddesinde düzenleme yapılarak işçinin onayının tekrar aranmaması sağlanmalı.
Sorun4: Denkleştirme uygulamasının ve telafi çalışmasının dört ay olan süresi daha uzun olmalı.
Çözüm4: Bu süreler sekiz aya çıkarılmalı.
Sorun5: Hafta tatiline ilişkin yasal düzenlemeye uyum zorlu söz konusu.
Çözüm5: Konaklama sektöründe işçinin hak kazandığı hafta tatilini hak kazanılan günden itibaren takip eden üç ay içinde toplu olarak kullanabilmesine imkân sağlanmalı.
Sorun6: Mevsimlik istihdam nedeniyle her sezon başlangıcında mevsimlik çalışanları gerekli standartlara ulaştırmak zaman ve kaynak israfına neden oluyor.
Çözüm6: Bu sorun ancak mevsimlik etkinin tüm yıla yayılarak azaltılması ve istihdam sürekliliğinin artırılması ile çözülebilir. Bunun için de sektörel prim teşviği ile işsiz kalınan aylar için işsizlik sigortası fonundan sektör çalışanlarına işsizlik ödeneğinden yararlanma imkânı sağlanmalı.
Sorun7: Sektör yüksek çalışan devir oranına sahiptir.
Çözüm7. Çalışan devir oranlarının nedenlerini, sonuçlarını ve çözüm önerilerini içeren kapsamlı bir çalışma yürütülmeli.
Sorun8: Mevcut istihdam teşvikleri sektöre gerekli işgücünü çekmek açısından yetersiz.
Çözüm8: Bilişim – imalat sektörlerinde olduğu gibi konaklama sektörüne özgü bir teşvik sisteminin geliştirilmeli.
Sorun9: İşgücü üzerindeki yüksek sosyal güvenlik primleri ve vergiler, tesislerin kârlılığı açısından önemli bir sorun.
Çözüm9: Konaklama sektörüne özgü bir vergilendirme ve teşvik modeli ilgili bakanlıklar tarafından geliştirilmeli.
Sorun10: İşçilere lojman/ konaklama imkânı sağlamak tesislerin kârlılığını etkileyen önemli bir maliyet kalemidir.
Çözüm10: Lojman yapımı için arazi tahsisinin kolaylaştırılması, lojman inşası için düşük faizli kredi imkânı sağlanması, vergi avantajları sağlanması, inşaat sırasında altyapı desteği sunulmalı.
Sorun11: Tesislerin ihtiyaçlarına uygun mesleki bilgi ve beceriye sahip çalışan bulmak zorluğu.
Çözüm11: Milli Eğitim Bakanlığı ve YÖK tarafından mesleki eğitimin kalitesinin artırılması, müfredatların güncellenmesi, sektörle eğitim kurumları arasındaki iş birliğinin güçlendirilmesi, staj olanaklarının iyileştirilmesi, çalışma koşullarının iyileştirilmesi, kariyer gelişim fırsatları sunulması, sektörün imajının güçlendirilmesi ve gençlerin sektöre çekilmesi gibi önlemler alınmalı. Sektöre özgü yabancı dil eğitiminin örgün eğitim yanında çevrim içi eğitim ile sürekli olarak desteklenmesi için Millî Eğitim Bakanlığı ve YÖK ile İŞKUR’un iş birliği yapmalı.
