TURYİD, kredi kartıyla gönüllü bahşiş sistemi yasallaşmadan servis ücretinin kaldırılmasının hem hukuken hem de pratikte mümkün olmadığını açıkladı.
Turizm, Restoran ve Yatırımcılar Derneği (TURYİD), bazı medya organlarında yer alan “servis ücretinin kaldırılacağı” yönündeki haberlere ilişkin kamuoyunu bilgilendiren kapsamlı bir açıklama yayımladı. Açıklamada, servis ücreti uygulamasının kavramsal, hukuki ve emek boyutlarıyla değerlendirilmeden yapılan yorumların yanlış anlaşılmalara yol açtığına dikkat çekildi.
Servis Ücreti Nedir?
Servis ücreti, çalışma mevzuatında “yüzde usulü ücret” olarak tanımlanmakta ve hizmet sunulan işletmelerde hesap üzerine eklenen bir kalem olarak uygulanmaktadır. Kanunen işletme tarafından tahsil edilen bu ücret, çalışanlara dağıtılır ve özellikle düşük maaşlı personelin gelirinde önemli bir yer tutar.Pek çok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de bu model, hizmet sektöründe çalışanlar için düzenli gelir sağlamayı amaçlamaktadır.
Bahşiş ile Servis Ücreti Karıştırılmamalı
Bahşiş, gönüllülük esasına dayalı, hukuken “ücret” niteliği taşımayan, tamamen kişisel bir ödemedir. Servis ücreti ise yasalarla tanımlanmış, işverenin tahsil ettiği ve personele dağıttığı bir ücret türüdür. Bu iki uygulamanın karıştırılması, hem çalışanların hakları hem de tüketicilerin yükümlülükleri açısından yanlış sonuçlara yol açabilir.
Yasal Dayanağı Net
Servis ücreti; sırasıyla 931, 1475 ve günümüzde yürürlükte olan 4857 sayılı İş Kanunu’nun 51. maddesiyle yasal güvence altına alınmıştır. Bu nedenle yüzdelik usulün yalnızca kanun değişikliğiyle kaldırılabileceği, yönetmelik veya idari düzenlemeyle yasaklanmasının hukuken mümkün olmadığı belirtilmektedir.
Kredi Kartıyla Bahşiş Sistemi Yok
TURYİD, Türkiye’de hâlihazırda kredi kartı üzerinden gönüllü bahşiş bırakılmasını mümkün kılan bir sistemin olmadığınıvurguladı. Nakit kullanımının azalmasıyla birlikte servis ücreti, işletmelerin çalışanlara gelir aktarımı için tek yasal model hâline gelmiştir.
Bahşiş Sistemi Yasallaşırsa Servis Ücreti Gündemden Düşebilir
TURYİD’e göre, kredi kartı üzerinden yapılabilecek gönüllü bahşiş sistemi kanunla yasallaştığında, servis ücretinin uygulama alanı doğal olarak daralacak. Böylece hemtüketici memnuniyeti artacak, hem deçalışan geliri şeffaf biçimde korunacak.
TURYİD’in Önerileri Şöyle:
Tüketicilerin servis ücreti ve bahşiş hakkında açık şekilde bilgilendirilmesi
Kredi kartıyla gönüllü bahşiş bırakılmasına izin verilmesi
Servis ücreti gelirlerinin dağıtımında kullanılan eski ve adil olmayan yönetmeliklerin güncellenmesi
Dağıtımda çalışanların söz hakkı olacağı ortak kurulların oluşturulması
TURYİD, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Çalışma Bakanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığı ile koordineli şekilde çalıştıklarını ve gönüllü bahşiş sisteminin kısa süre içinde yasallaşmasını beklediklerini belirtti. Bu sistem hayata geçtiğinde, kamuoyunda tartışma konusu olan servis ücretinin de gündem dışı kalacağını öngörüyorlar.
